توسط: 
۱. مقدمه کوتاه: دیتاسنتر چیست؟
دیتاسنترها در واقع مراکز داده بزرگی هستند که نقش اصلی شان نگهداری، مدیریت و پردازش اطلاعات از طریق سرورهای قدرتمند است. در این فضا، سرورها به شکل حرفه ای میزبانی می شوند تا خدمات مختلفی مثل میزبانی وبسایت، ذخیره سازی داده، ارائه سرویس های ابری و غیره به بهترین شکل ممکن انجام شود. اگر کنجکاوید بیشتر در این باره بدانید، پیشنهاد می کنیم مقاله مفصل «دیتاسنتر چیست و چه خدماتی ارائه می کند؟» را مطالعه کنید.
در همین راستا، دیتاسنتر آمازون هم یکی از شناخته شده ترین مراکزی است که امکان ذخیره سازی و پردازش داده ها را در ابعاد بسیار وسیع برای کسب وکارهای گوناگون فراهم می کند. این مجموعه خدمات که بیشتر با نام دیتاسنتر AWS شناخته می شود، از زیرساخت های ابری پیشرفته بهره می برد تا کاربران بتوانند بدون نیاز به خرید سخت افزارهای گران قیمت، منابع مورد نیاز خود را در فضای ابری اجاره کنند. اگر به دنبال آشنایی با دیتاسنتر AWS باشید، می بینید که این پلتفرم ویژگی هایی مثل مقیاس پذیری بالا، پایداری، امنیت قوی و مدل های متنوع قیمت گذاری را به کاربران ارائه می دهد.
۲. دیتاسنترها چه کاری انجام می دهند؟
دیتاسنترها معمولا خدمات پایه ای بسیار مهمی را ارائه می دهند. این خدمات شامل تامین برق پایدار، سیستم های خنک کننده قوی، امنیت فیزیکی و سایبری، مانیتورینگ ۲۴ ساعته و ایجاد ارتباطات پرسرعت شبکه ای است. در واقع، اگر دیتاسنترها را نباشند، بسیاری از سرویس ها و وبسایت هایی که روزانه با آنها سر و کار داریم، قادر به فعالیت مداوم و پایدار نخواهند بود.
به عنوان نمونه، دیتاسنتر آمازون نیز تمامی امکانات ذکر شده را در بالاترین سطح استاندارد ارائه می کند. کاربران می توانند روی زیرساخت های گسترده و امن آن تکیه کنند و تمام سرویس های خود را، از یک وبلاگ ساده گرفته تا اپلیکیشن های گسترده سازمانی، میزبانی نمایند. از این روست که بسیاری از استارت آپ ها و حتی سازمان های بزرگ، چشم انداز فعالیت خود را با استفاده از خدمات ابری ترسیم می کنند؛ چون دیتاسنترها فرصت سرعت و انعطاف بیشتری را در اختیارشان قرار می دهند.
۳. دیتاسنتر AWS چه زمانی تاسیس شد؟
شرکت آمازون در دهه ۹۰ میلادی توسط جف بزوس پایه گذاری شد و ابتدا در حوزه فروش آنلاین کتاب فعالیت می کرد. اما کم کم حوزه کاری اش گسترش پیدا کرد و در سال ۲۰۰۶ تصمیم گرفت زیرساخت ابری خود را به نام آمازون وب سرویس یا همان دیتاسنتر AWS به صورت عمومی عرضه کند. هدف اصلی این بود که شرکت ها و توسعه دهندگان بتوانند به جای خرید سرورهای فیزیکی، از سرورهای قدرتمند آمازون به شکل ابری بهره ببرند و تنها هزینه منابعی را بپردازند که واقعا از آن استفاده می کنند.
با همین رویکرد بود که دیتاسنتر آمازون خیلی زود مورد توجه قرار گرفت و به یکی از قدرتمندترین ارائه دهندگان خدمات ابری در دنیا تبدیل شد. این حرکت آمازون، موج جدیدی در حوزه رایانش ابری به راه انداخت و بعد از آن، شرکت های بزرگی مانند مایکروسافت و گوگل هم خدمات مشابهی را ارائه دادند.
۴. تاریخچه کامل و بنیانگذاران دیتاسنتر AWS
شرکت آمازون در سال ۱۹۹۴ توسط جف بزوس (Jeff Bezos) تاسیس شد. او به سرعت پتانسیل رشد اینترنت و فروش آنلاین را شناسایی کرد و با دیدگاه بلندمدت خود، فروشگاه اینترنتی آمازون را به بزرگترین فروشگاه آنلاین جهان تبدیل نمود. اما نقطه عطف مهم تر این بود که آمازون در اوایل دهه ۲۰۰۰ نیاز داشت زیرساخت هایی قدرتمند و پایدار برای خدمات فروشگاه اینترنتی اش تدارک ببیند. نتیجه این تلاش ها در نهایت شکل گیری یک تیم متخصص درون شرکت بود که موفق شد سیستم ابری قدرتمندی بسازد.
وقتی این تیم دید زیرساخت داخلی آمازون چقدر می تواند به دیگر شرکت ها و توسعه دهندگان کمک کند، ایده ارائه خدمات ابری عمومی شکل گرفت. این ایده در سال ۲۰۰۶ به واقعیت تبدیل شد و دیتاسنتر آمازون با نام آمازون وب سرویس یا دیتاسنتر AWS به صورت رسمی کار خود را شروع کرد. آن زمان بیشتر افراد با مفهوم رایانش ابری آشنا نبودند، اما خیلی زود با دیدن مزایای این مدل کسب وکار، به سمت آن جذب شدند.
در طول سال های بعد، آمازون دیتاسنترهای متعددی را در سراسر دنیا تاسیس کرد که در اصطلاح به آنها Regions و Availability Zones گفته می شود. هر Region شامل چند Availability Zone است تا در صورت وقوع قطعی یا مشکل فنی در یک منطقه، سرویس ها در منطقه دیگر کماکان فعال بمانند.
۵. خدماتی که دیتاسنتر AWS ارائه می کند
اگر بخواهیم از آشنایی با دیتاسنتر AWS صحبت کنیم، باید به طیف بسیار گسترده خدمات آن اشاره کنیم. بعضی از خدمات کلیدی آن را در ادامه می بینید:
- EC2 (Elastic Compute Cloud)
این سرویس همان سرور مجازی یا ماشین مجازی است که می توانید بسته به نیازتان، منابع مختلفی مثل تعداد vCPU، میزان RAM و نوع دیسک را انتخاب کنید. EC2 امکان مقیاس پذیری آسان و سریع را فراهم می کند.
- S3 (Simple Storage Service)
برای ذخیره سازی انواع فایل (Object Storage) استفاده می شود. شما می توانید عکس، فیلم، اسناد و هر نوع فایلی را با امنیت بالا و قابلیت دسترسی در هر زمان، روی آن قرار دهید.
- RDS (Relational Database Service)
این سرویس مدیریت پایگاه داده های رابطه ای است. AWS از موتورهای دیتابیس مشهور مثل MySQL، PostgreSQL، Oracle و SQL Server پشتیبانی می کند و شما را از مدیریت پیچیده سرورهای دیتابیس بی نیاز می سازد.
- Lambda
سرویسی برای اجرای کد بدون نیاز به راه اندازی سرور! فقط کدتان را بنویسید و بارگذاری کنید، Lambda بقیه کارها را بر عهده می گیرد. هزینه هم فقط برای مدت اجرای کد محاسبه می شود.
- VPC (Virtual Private Cloud)
ساخت یک شبکه خصوصی مجازی در بستر دیتاسنتر AWS که کنترل کاملی بر ساختار شبکه ای و امنیت ترافیک شما خواهد داشت.
- IAM (Identity and Access Management)
برای تعریف سطوح دسترسی کاربران و مدیریت دقیق مجوزهای استفاده از سرویس های مختلف. شما می توانید سیاست های امنیتی مفصلی تعریف کنید.
- CloudWatch و CloudTrail
مانیتورینگ منابع، ثبت رویدادها و رهگیری تغییرات در سطح اکوسیستم ابری AWS از طریق این ابزارها صورت می گیرد. این موضوع به خصوص برای حفظ امنیت و مدیریت بهینه منابع مفید است.
این تنها بخشی از خدمات دیتاسنتر آمازون است. صدها سرویس دیگر در زمینه های امنیت، اینترنت اشیا، یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی نیز در این پلتفرم ارائه می شود. علت گسترش سریع آشنایی با دیتاسنتر AWS هم همین تنوع و انعطاف پذیری بالای خدمات است.
۶. بررسی ریز هزینه خدمات سرور در AWS
مدل های قیمت گذاری
- Pay As You Go
در این حالت شما فقط به اندازه مصرف منابع خود پول می دهید. مثلا اگر یک سرور را فقط برای چند ساعت روشن کنید، هزینه همان چند ساعت را خواهید پرداخت. برای کسب و کارهایی که تقاضای متغیری دارند، این شیوه بسیار مقرون به صرفه است.
- Reserved Instances
اگر بار کاری شما مشخص و ثابت است، می توانید منابع را برای یک یا سه سال رزرو کنید و تخفیف خوبی از دیتاسنتر AWS (5) بگیرید. این روش برای سازمان هایی که حجم کاری پایدار دارند، فوق العاده به صرفه خواهد بود.
- Spot Instances
در این حالت، شما از ظرفیت های خالی دیتاسنتر آمازون استفاده می کنید و گاهی تا ۹۰ درصد تخفیف می گیرید. مشکل اینجاست که اگر AWS به آن ظرفیت نیاز پیدا کند، ممکن است instance شما را بدون اخطار قبلی متوقف کند. این روش برای پردازش های کوتاه مدت و غیرحیاتی مناسب است.
هزینه منابع
هزینه هر سرور مجازی (instance) بر اساس پارامترهایی مثل تعداد vCPU، میزان RAM، نوع دیسک (SSD یا HDD)، محل جغرافیایی دیتاسنتر، پهنای باند مصرفی و سطح دسترسی شبکه محاسبه می شود. مثلا یک instance از نوع t2.micro با ۱ vCPU و ۱ گیگابایت RAM ممکن است نرخ ساعتی حدود ۰.۰۱۱۶ دلار داشته باشد؛ در حالی که یک instance قدرتمندتر مثل m5.large با ۲ vCPU و ۸ گیگابایت RAM هزینه بالاتری خواهد داشت.
۷. روش ثبت نام و خرید سرور از AWS (اشاره به تحریم ها)
برای ثبت نام در دیتاسنتر آمازون، لازم است یک حساب کاربری در وبسایت رسمی AWS ایجاد کنید. در مرحله بعد باید اطلاعات شخصی خود را وارد کرده و یک کارت اعتباری معتبر بین المللی ارائه دهید. اما چالش اصلی برای کاربران داخل ایران، موضوع تحریم هاست. AWS به صورت رسمی خدماتش را در اختیار کاربران ایرانی قرار نمی دهد و اگر متوجه شود شما در ایران هستید یا از کارت بانکی ایرانی استفاده می کنید، احتمالا حساب شما را مسدود خواهد کرد.
به همین دلیل، افراد ساکن ایران معمولا مجبورند از IP ثابت خارجی و سرویس های واسطه پرداخت استفاده کنند. یکی از راهکارهای موجود استفاده از سرویس های واسطه ای مثل آی پی ثابت کاور تریدر است که با ارائه راهکارهایی مثل کارت های ارزی یا درگاه های بین المللی، فرایند پرداخت و ثبت نام را آسان تر می کند. البته همچنان باید در نظر داشته باشید که دور زدن تحریم ها همواره با ریسک قانونی همراه است و ممکن است در صورت شناسایی، حساب کاربری شما مسدود شود.
۸. هزینه های بالای خرید سرور از AWS
شاید برایتان سوال باشد چرا دیتاسنتر آمازون در مقایسه با برخی رقبا مثل DigitalOcean یا Vultr هزینه بیشتری دریافت می کند؟ یکی از دلایل اصلی، گستردگی و تنوع بسیار زیاد خدمات AWS است. هرچه خدمات یک پلتفرم بیشتر و پیچیده تر باشد، زیرساخت هایش نیز گسترده تر و پیچیده تر خواهد بود. علاوه بر این، دیتاسنتر AWS تضمین های امنیتی و پشتیبانی فنی با کیفیتی ارائه می کند که برای بسیاری از شرکت های متوسط و بزرگ بسیار ارزشمند است.
از دیگر عوامل می توان به امکانات سازمانی پیشرفته، استانداردهای بین المللی امنیت، دیتاسنترهای متعدد در سراسر دنیا و پشتیبانی از پروژه های کلان مقیاس اشاره کرد. با این حال، اگر نیازهای شما خیلی ساده تر است یا بودجه محدودی دارید، می توانید از گزینه هایی مثل DigitalOcean، Vultr یا حتی Oracle Cloud برای راه اندازی پروژه های کوچک یا تستی استفاده کنید. اما اگر به قابلیت های جامع دیتاسنتر آمازون نیاز دارید، بهتر است با مدیریت صحیح منابع و انتخاب درست مدل پرداخت، هزینه ها را بهینه کنید.
روش های کاهش هزینه
- استفاده از Reserved Instances یا Spot Instances
- تنظیم ظرفیت سرورها بر اساس تقاضای واقعی (Auto Scaling)
- پاکسازی منابع بلااستفاده مثل Snapshotها یا Elastic IP هایی که دیگر نیاز ندارید
- انتخاب منطقه جغرافیایی ارزان تر و نزدیک تر به کاربران
۹. جمع بندی نهایی: مزایا و معایب دیتاسنتر آمازون
مزایا
- تنوع گسترده خدمات: از سرور مجازی گرفته تا دیتابیس های مدیریت شده، ابزارهای مانیتورینگ، امنیت، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا.
- مقیاس پذیری بالا: می توانید منابع مورد نیاز خود را در لحظه تغییر دهید و به سرعت رشد کنید.
- امنیت و پایداری: دیتاسنتر AWS از استانداردهای امنیتی پیشرفته استفاده می کند و در چندین منطقه جهان دیتاسنتر دارد.
- پشتیبانی قوی: اگر پلن های پشتیبانی پیشرفته را خریداری کنید، تیم AWS به صورت ۲۴ ساعته پاسخگوی شما خواهد بود.
معایب
- هزینه نسبتا بالا: مخصوصا اگر ساختار منابع شما پیچیده باشد یا به خدمات زیادی نیاز داشته باشید.
- تحریم ها برای ایرانیان: امکان استفاده مستقیم وجود ندارد و باید از IP ثابت خارجی و واسطه های مالی مثل کاور تریدر بهره گرفت.
- پیچیدگی یادگیری: یادگیری تمام سرویس ها و نحوه پیکربندی صحیح آنها زمانبر است.
- رقبای ارزان تر: سرویس هایی مثل DigitalOcean یا Vultr برای پروژه های کوچک تر انتخاب به صرفه تری هستند.
۱۰. سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم به آشنایی با دیتاسنتر AWS بپردازیم و از تاریخچه گرفته تا نحوه ثبت نام و ساختار هزینه ها را بررسی کنیم. دیتاسنتر آمازون یکی از پیشروترین ارائه دهندگان رایانش ابری در دنیاست که با ارائه خدمات متنوع، امنیت بالا و پشتیبانی از انواع پروژه های کوچک و بزرگ، جایگاهی ویژه در صنعت فناوری اطلاعات به دست آورده است. اگرچه هزینه هایش ممکن است در نگاه اول کمی بالا به نظر برسد، اما ارزش افزوده ای که برای کسب وکارهای در حال رشد دارد بسیار چشمگیر است.
از طرفی کاربران ایرانی به دلیل تحریم ها ناچارند ریسک هایی مثل استفاده از IP ثابت خارجی و پرداخت های واسطه ای را بپذیرند. در این مسیر، وبسایت هایی مانند کاور تریدر می توانند ثبت نام و پرداخت هزینه های AWS را تسهیل کنند. با این حال، نباید از محدودیت های قانونی و خطر مسدود شدن حساب غافل شد. در صورتی که شما فقط یک پروژه کوچک آزمایشی یا بودجه محدود دارید، می توانید سراغ سرویس هایی مثل DigitalOcean، Vultr یا Oracle Cloud بروید.
در نهایت، تصمیم برای انتخاب بین دیتاسنتر آمازون و سایر گزینه های موجود در بازار ابری بستگی زیادی به نیازها، سطح تخصص فنی، بودجه و برنامه ریزی رشد کسب و کار شما دارد. آگاهی از ویژگی ها و جزئیات هر پلتفرم به شما کمک می کند تا بهترین انتخاب ممکن را داشته باشید.
